नवी दिल्ली:
लडाखचा सहाव्या अनुसूचीमध्ये समावेश करण्यासह विविध मागण्यांसह दिल्लीत आलेल्या हवामान कार्यकर्त्या सोनम वांगचुक रविवारी जंतरमंतरवर आंदोलन करू न दिल्यामुळे लडाख भवनात उपोषणाला बसल्या. तो दिल्लीतील लडाख भवनमध्ये राहतो. वांगचुक यांनी उपोषण सुरू करण्यापूर्वी माध्यमांशी संक्षिप्त संवाद साधताना सांगितले की, त्यांच्या आंदोलनासाठी जागा न मिळाल्याने त्यांना लडाख भवनमध्येच आंदोलन करणे भाग पडले.
काही वेळातच, तो आणि इतर लडाख भवनच्या गेटजवळ बसले, त्यानंतर तेथे मोठा पोलीस बंदोबस्त तैनात करण्यात आला आणि प्रवेश मर्यादित करण्यात आला. लडाखचा सहाव्या शेड्यूलमध्ये समावेश करण्याच्या मागणीसाठी दिल्लीकडे मोर्चाचे नेतृत्व करणाऱ्या हवामान कार्यकर्त्याने सांगितले की त्यांना सर्वोच्च नेतृत्व (राष्ट्रपती, पंतप्रधान किंवा गृहमंत्री) यांच्याशी भेटीचे आश्वासन देण्यात आले होते, परंतु ते अद्याप भेटले नाहीत दिले, त्यामुळे त्यांना उपोषणाला बसावे लागले.
वांगचुक यांनी पीटीआयला सांगितले की, ‘आम्ही २ ऑक्टोबरला राजघाटावर आमचे उपोषण संपवले, तेव्हा गृहमंत्रालयाकडून आम्हाला देशातील वरिष्ठ नेत्यांना भेटण्यासाठी वेळ मिळेल, या आश्वासनाच्या आधारे आम्ही उपोषण सोडले. आम्हाला फक्त आमच्या राजकारण्यांना भेटायचे आहे, आश्वासन मिळवायचे आहे आणि लडाखला परतायचे आहे.
ते म्हणाले, ‘राष्ट्रपती, पंतप्रधान आणि गृहमंत्र्यांना भेटण्यासाठी आम्हाला ४ ऑक्टोबरपर्यंत वेळ देण्यात येईल, असे सांगण्यात आले. आम्हाला कोणताही संघर्ष नको म्हणून आम्ही राजघाटावर होणारी जाहीर सभाही रद्द केली.
वांगचुक म्हणाले, ‘आम्हाला आमच्या नेत्यांकडून फक्त आश्वासन हवे होते आणि नंतर लडाखला परतायचे होते. मात्र, राजघाट रिकामा करूनही त्यांचे उपोषण झाले नाही. त्यामुळे आम्हाला पुन्हा एकदा उपोषण करावे लागले.
ते म्हणाले की, जंतरमंतरवर सकाळी १० ते सायंकाळी ५ वाजेपर्यंतच आंदोलनाला परवानगी असल्याचे पोलिसांनी सांगितले तेव्हा त्यांनी त्यास होकार दिला.
‘आम्ही जंतरमंतरवर सकाळी 10 ते 5 वाजेपर्यंत बसू शकतो आणि त्यानंतर आम्ही ठराविक ठिकाणी जाऊ, असंही म्हटलं होतं, पण त्यांनी हेही नाकारलं… आम्ही त्यांना सांगितलं की त्यांना योग्य वाटेल ती जागा द्या. आम्हाला जागा दिली नाही.
त्यांनी पीटीआयला सांगितले की, ‘म्हणून आम्हाला वाटले की ही लडाखमधील लोकांची इमारत आहे जिथे मला नजरकैदेत ठेवण्यात आले होते, जरी ती पूर्ण नजरबंदी नव्हती… म्हणून आम्हाला वाटले की आम्हाला बाहेर जाण्याची परवानगी नाही, त्यामुळे आम्ही येथेच आंदोलन करत बसू.
वांगचुक म्हणाले की ते आणि अनेक आंदोलकांनी देशाच्या नेतृत्वाला भेटण्यासाठी 32 दिवसांत 1,000 किलोमीटरहून अधिक चालत दिल्लीला पोहोचले आहे.
ते म्हणाले, ‘अनेक मोर्चे निघाले आहेत, पण अजूनही महिला, वृद्ध आणि माजी सैनिकांसह अनेक लोक आहेत ज्यांना नेत्यांना भेटायचे आहे. आम्ही गांधींनी दाखविलेल्या मार्गावर चालत आहोत आणि आम्ही आमचा शांततापूर्ण आंदोलन सुरूच ठेवू. आम्ही उपोषणाला बसलो आहोत.
वांगचुकसह सुमारे 18 लोक लडाख भवनच्या गेटजवळ बसले. हे लोक ‘हम होंगे कामयाब’ गाणे गात होते आणि ‘भारत माता की जय’, ‘जय लडाख’ आणि ‘सेव्ह लडाख, हिमालय वाचवा’ अशा घोषणा देत होते. वांगचुक यांनी रविवारी सकाळी सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म ‘एक्स’ वर प्रसिद्ध केलेल्या पोस्टमध्ये म्हटले आहे की, त्यांना जंतरमंतरवर उपोषण करण्याची परवानगी देण्यात आलेली नाही.
“आणखी एक नकार, दुसरी निराशा,” तो म्हणाला. शेवटी आज सकाळी आम्हाला निषेधाचे अधिकृतपणे नियुक्त केलेल्या ठिकाणासाठी हे नकार पत्र मिळाले. एक महिन्यापूर्वी लेह येथून सुरू झालेल्या ‘दिल्ली चलो पदयात्रे’चे नेतृत्व हवामान कार्यकर्ते वांगचुक करत आहेत. लडाखला राज्याचा दर्जा मिळावा आणि घटनेच्या सहाव्या अनुसूचीमध्ये त्याचा समावेश व्हावा यासाठी कारगिल लोकशाही आघाडीसह गेल्या चार वर्षांपासून आंदोलन करत असलेल्या ‘लेह एपेक्स बॉडी’ने हा मोर्चा आयोजित केला आहे.
बहुतेक आंदोलक शनिवारी लडाखला परतले, तर उर्वरित आंदोलक वांगचुक यांच्यासोबत उपोषणात सहभागी होण्यासाठी येथेच राहिले.
